Mai Ninh
Vùng Sậy Khô
Trạm xe ở sát b́a làng, tiếp giáp với vùng sậy vàng khô. Ngọn đong đưa trong gió, ngọn rạp xuống mấy g̣ đất c̣n chồi gốc cây đen đủi. Xa và cao hơn nữa, cắt vằn trên nền trời đang ửng một sắc xanh xám những thân cây nghiêng vẹo, ḷng kḥng, chưa chịu đổ sau trận cháy rừng một năm nào đó. Trong mắt người đàn ông bên ngồi kia con đường, cảnh tượng tựa bức tranh vẽ đám h́nh nhân khỏng khiu cong lưng nhún nhẩy một vũ điệu Phi Châu. Đă mấy hôm rồi ông ta đến ngồi đây từng chiều, trên băng ghế gỗ ngoài sân cỏ, sau cái bàn sắt tṛn cũng khập khiễng như bà chủ quán th́ thọt ra vào. Mớ tóc xoăn xoăn, sợi dây cột cái váy quanh bụng xoắn tít vài ṿng rồi thả một đường dài theo vết cà phê hay một lằn sốt cà chua sót lại. Cổ áo rộng, lệch quá bầu vai bày màu da nâu đỏ như thách đố tất cả cơn gió rừng thô bạo. Gương mặt bà ta cũng nở nang cùng tỉ lệ, khác hẳn lưỡng quyền hẹp thó của gă đàn ông, không biết là chồng hay người giúp việc của bà ta. Suốt buổi gă lum khum lau chùi ly tách sau quầy, ít nói. Tài xế các chuyến xe hàng chạy qua thường dừng ăn uống lúc rạng ngày hay khi đêm xuống. Những chiếc xe đ̣ chở hành khách liên thị trấn hiếm khi có nhu cầu đỗ lại. Thường trong chiều, chỉ ḿnh ông ta với cốc cà phê dưới gốc cây, hoạ hoằn thêm hai ba người trong quán. Lắm lúc tất cả im lặng cơ hồ sự tẻ vắng ngột ngạt đă hất qua từ không gian rừng trụi bên kia. Nhưng có khi vẳng ra tiếng đối đáp ồm ồm, tiếp theo là giọng cười to rồi bỗng nhiên hấc lên, tắc nghẽn của người đàn bà. Một vài lần ông ta nghĩ, đáng lẽ nên vào góp dăm câu cho phải lệ nhưng lại thôi. Thật ra ông chẳng có việc ǵ khác hơn là ngồi chờ chuyến xe buưt đổ từ con dốc. Chiều nào lúc khoảnh này, nó cũng dừng đúng ngay trạm ấy, cây cột gỗ lém vết lửa, đầu xệch xạo tấm bảng nền xanh lợt lạt với tên làng kẻ chữ vàng cam, mọc nghiêng trên mô đất.
*
Mấy ngày nay, con bé ấy hiện ra trong tấm áo len đỏ sau khi chiếc xe đậu lại giây phút rồi tiếp tục trườn đi. Con bé không nhỏ lắm, sợi tóc dài thường vắt qua trước ngực, cổ lại quấn một chiếc khăn trắng như người lớn, nhưng ngay lần đầu tiên người đàn ông đă thấy h́nh ảnh này mơ hồ, không thực. Phải chăng v́ nhân dáng gầy gộc ấy hiển lộ quá bất ngờ sau cái thân xe cồng kềnh thô lỗ. Cô gái nhỏ đứng dừng một chốc, mắt thoáng bay qua khỏi con đường, nhưng chắc chỉ là cái nh́n vu vơ. Cử chỉ vu vơ này sao ông thấy quen thuộc lạ. Chân mang đôi giầy cổ cao, cô bé lững thững bước vào vùng sậy khô. Cỏ lau vàng ngỏng lên lất phất, màu áo đỏ lúc ẩn lúc hiện, trồi lên trụt xuống theo từng g̣ đất dẫm qua. Có lúc cô nhỏ leo lên đầu một thân cây cháy cụt ngó về phiá rừng xanh ở mút xa, rồi lại bước xuống, quanh quẩn tiến sâu hơn vào khu vực những thân đen Phi Châu khỏng khiu cong quíu. Buổi đầu nh́n thấy, ông ta hốt nhiên sợ hăi, đứng vụt dậy định chạy sang ngăn cản, nhưng con bé đi đến một biên giới đó thôi rồi dừng lại, ngồi xuống trên mô đất cao. Khoảng cách giờ đă quá xa, ông chỉ c̣n bắt gặp một chấm đỏ nổi trên màu xám mờ của nền trời lằn ngoằn những đường vẽ bởi cây rừng đen cháy.
*
Thời những chấm đỏ của đèn xe thành phố rào rạt đi về, có đêm ôm tay ông đi giữa ḷng đường nàng nói, Nếu không có t́nh yêu em sẽ mất phương hướng, sẽ chạy theo những chấm đèn loạn mù kia. Người đàn ông thuở ấy vô t́nh, Em đi đâu được khỏi thành phố, ngoài kia là vô định. Nàng buông lơi cánh tay ông, rút cổ sâu trong tấm lụa quàng vai đáp nhỏ vu vơ, Tới một làng ven biển, một mảnh rừng. Kéo nàng vào trên hè phố tối ông chỉ lên cao, Đêm ở biển và rừng chỉ có đom đóm, em hăy nh́n kia, sau những ô cửa tầng lầu ấm áp ánh đèn, con người đang yêu nhau đằm thắm. Có phải lúc nào cũng là t́nh yêu không anh, nàng hỏi, hay họ đang hành hạ nhau dưới tia sáng trần trụi của đêm. Đừng nghĩ thế em, đêm là dịu dàng cùng say đắm. Ngây ngất như mỗi khi ông cúi xuống trên trũng ngực trắng trần và hai cánh chân duỗi dài, nàng xoăi bung những bờ cát đón chờ sóng ập. Ông cố cầm giữ hơi sức căng dưới bụng, nghẹn trong ngực, nứt trên môi để th́ thào bên tai nàng, Ngắm họ đi em, t́nh yêu hai kẻ ấy lịm sâu vào da thịt sau ô cửa một bóng đèn. Nàng nấc lên níu cứng những ngón tay vào đùi ông, Hăy vỡ trong em và ḿnh trôi ra biển, biển tối mênh mông tràn tận đời, đâu cần hải đăng, anh tắt đèn đi. Thành phố có tiếng xe rạt vũng mưa, có kẻng tàu điện từng chặp cùng lũ chim không ngủ nên oang oác rủ nhau đập cánh xạt xào. Cuộn ḿnh, co cả hai chân sát gần tới ngực, nàng sờ tay trên mi mắt ông, Anh vẫn thức. Ừ, nh́n em ngủ. Không, em đang suy nghĩ. Có được bao giờ phút bên nhau, hăy biết an tịnh, ḿnh c̣n cả đời để đặt muôn ngàn câu hỏi. Nhưng anh đi rồi, ai trả lời cho em về sự linh diệu của cuộc đời. Chính bí ẩn là nguồn gốc của linh diệu, em biết không. Bao lần anh cứ hỏi em biết không, nhưng anh nói đi, hạt cát khi lọt vào tận cùng đáy thẳm sẽ ra sao. Con ṣ sẽ ủ lấy hạt cát và quết bồi tinh mật để thành viên ngọc. Anh nhầm, không phải ngọc mà là sự sống, hăy gieo trong em sự sống. Nhưng rồi anh phải đi. Th́ em sẽ đem nó về biển hay rừng. Chẳng được đâu, hai vai em gầy guộc quá.
*
Chiều lúc ấy bồng lên cơn nắng hoang rưng rức. Trên mái tóc có thêm cái mũ mây, dưới tấm áo len một màu váy xanh nhạt. Trông xa, cô gái nhỏ có vẻ vui hơn thường lệ, nhảy chân sáo trên các mô đất, thỉnh thoảng dừng ngắt vài ngọn bông lau. Rồi lại tung tăng đi tiếp, cánh tay đong đưa, người đàn ông tin rằng cô bé đang hát. Nàng cũng hay cất tiếng hát vào những buổi sáng vừa thức dậy, thong thả chuồi dưới ṿi sen. Đàn chim vượt ngang khu rừng xanh rồi chấp chíu xà xuống xúm quanh cô bé giữa đám sậy, chẳng vẻ ǵ sợ hăi. Cô nhỏ chạy đùa với chúng một chốc rồi thoắt đi nhanh, sâu vào băi cây cháy. Lần này th́ người đàn ông đứng bật dậy, tách cà phê đổ loang trên mặt bàn chênh nghiêng. Vội vă chạy sang bên kia bờ đường, đất nhiều ngày thiếu mưa khô khốc. Chẳng thể để con bé vào nơi hiểm nguy ấy, ông thốt lo âu không ngờ. Đừng quá muộn, ông đă đi t́m nàng quá muộn. Có lần nàng nói về t́nh yêu tinh khôi như thiên nhiên nẩy sinh trong trời đất. Không chọn lựa, chỉ cho đi thật tận cùng và ước ao nhận lại một sự sống nhỏ nhoi để dưỡng nuôi thân phận. Bây giờ ông trở về sau những hành tŕnh hệ lụy của ḿnh để nhận chân mầm sống ấy th́ thành phố không c̣n nàng. Ai đó nói rằng có thể nàng đă đi đến một ngôi làng tiếp giáp với cánh rừng. Lũ chim nghe tiếng chân tức tốc cất cánh rào rào bay vụt, hướng theo giải nắng đang hút về chân đồi xa. Phải chi lao được theo cánh chim, đến ngay bên con bé và giữ nó lại gọn ṿng tay. Trong mất biệt dấu tích nàng và giữa không gian thiêu rụi này th́ tấm áo đỏ và bóng dáng nó bỗng đâu xuất hiện, ấm áp một thân thuộc lạ lùng. Nhưng cỏ sậy quấn quíu không dễ đi như ông tưởng khi ngắm nh́n cô nhỏ nhảy chân chim. Đứa bé ấy có thực hay chăng, sự hiện diện đơn độc trên băi đất hoang khô này đă là điều không tưởng. Hẳn nó chẳng đến đây mỗi chiều chỉ để dạo chơi, ông từng thấy con bé đứng lặng gần bờ rừng, đầu cúi xuống trầm tư một lúc lâu. Nó làm ǵ, kiếm ǵ, nghĩ ǵ, ông nào biết. Nhưng sao thoắt chốc nó đă biến mất trong mắt ông ngóng t́m suốt vùng không gian rộng. Ngực người đàn ông chợt nhói lên, chân vấp vào rễ cây chằng bện những cành lau ngả rạp. Bỗng có tiếng hát nhỏ lẫn trong ngọn gió, cô bé từ phiá cây cối cháy nám đang trở lại đây. Tay một nắm cúc dại trắng lấm tấm nhụy vàng, hai túi áo len cũng đầy hoa. Hoá ra vùng mô băi này vẫn c̣n mọc lên sự sống. Con bé trố mắt nh́n người đàn ông trước mặt, môi mấp máy định nói nhưng chỉ nở nụ cười kéo theo ánh mắt long lanh. Cặp mắt nàng vẫn có đuôi diễu cợt và nụ cười thoáng nét tinh nghịch mỗi sáng chợt trở ḿnh, leo chập người lên ông khúc khích. Chẳng c̣n biết ḿnh là ai, ông muốn ngả xuống giữa đám sậy vàng hay qú ngang tầm mắt con bé để nói một câu, nhẹ nhàng thôi. Hay chỉ để bắt lại một núm ǵ tươi trẻ từ sự hồn nhiên sáng rỡ của nó. Nhưng chuyến buưt cuối cùng ngược về làng vừa réo c̣i ngay dưới dốc, cô nhỏ vội vàng tay chặn mũ tay cầm gấu váy chạy băng băng. Dường như không phải chạy mà lướt bay trên các mô đất, nên nhanh đến nỗi khi ông đuổi theo tới bờ đường th́ chỉ kịp nh́n thấy những ngón tay cụp cụp vẫy chào. Tḥ đầu ra khỏi cửa kính xe, con bé thả xuống nắm hoa cúc trắng.
*
Hôm sau mưa bất ngờ cuốn theo cơn gió nam lồng lộng. Chạy được tới căn quán th́ chuyến xe buưt đă đi qua. Ông đứng lại bên trạm đỗ, đưa tay vuốt măi làn nước tuôn xối xả trên mặt. Tấm bảng giờ chỉ c̣n dính vào cột bằng một đầu đinh, lắc loạn cuồng. Mắt cố t́m bóng con bé trong vùng đất mà gió hất tung mưa, tưởng chừng như sóng đánh. Đám cây cháy xém khô cằn vẫn cố chống trọi với đất trời giờ đă đầu hàng, buông xuôi đổ sập trên nhau. Ông bước vào quán, thả tấm thân ướt mèm trên nệm ghế. Những tiếng lao xao, rồi rượu nồng tuôn vào họng. Ông muốn hỏi bà chủ quán một câu về cô gái nhỏ, nhưng chỉ thấy tung toé tia lửa, trước sáng rực mầu sắc như pháo bông sau bất chợt tàn đi, trở thành đàn đom đóm ở đâu túa về đập vào mấy khung cửa sổ căn pḥng ông giữa thành phố cao. Ông nằm chông chênh trên chiếc giường năm cũ, chăn gối rũ tung lệch lạc trên người. T́m nút bật ngọn đèn nhưng bàn tay chỉ quơ vào khoảng không trong bóng tối. Cái lạnh se sắt khắp châu thân, vội kéo chăn đắp làn da trống trải. Tấm chăn càng lạnh lẽo, không hơi người, không mùi hương quen thuộc của nàng, thứ hương dâu ngát thơm vào độ chín. Thảng thốt ông gọi tên, chẳng tiếng nàng đáp lại. Chợt cửa mở đâu đó, bên kia đầu giường dáng áo mềm ai bước vào pḥng, đèn bỗng nhoá lên ngũ sắc. Chưa kịp trông ra, người ông đă bị phủ ập bởi cả một thân thể ấm. Ông cuống lên, vội giang tay nhưng đầu óc thoắt chao đi v́ mùi hương quá sắc, quá nồng. Có phải nàng trở lại ? Loáng thoáng những sợi tóc xoăn xoăn và môi son đỏ vạch hai đường ngay trên bờ vai nở nang rượm nắng. Hốt hoảng ông vung tay xô tấm thân đè ngợp trên ḿnh, mái tóc cuốn lọn bị hất tung, trong khoảnh khắc lộ ra một mảng da đầu cháy nám sần sùi từ màng tang chạy vẹt sau tai. Cặp mắt người đàn bà chủ quán nh́n ông lạnh, sắc mà đau đớn.
*
Nắng đă trở về sau trận mưa cuồng bạo, nhưng không gian trước mặt trống lặng, cả lũ chim cũng bỏ đi như thể chẳng c̣n ǵ để chúng đùa vui khi cô gái nhỏ bỗng biệt tăm. Ông ta ngồi lặng ở đấy, muốn nói với người đàn bà một câu ǵ, ngay cả chia sẻ nỗi nặng ḷng. Dù có thể chỉ nhận được cái nhún vai thờ ơ, ai hơi đâu để ư đến trẻ nít, có điên mới thẩn thơ trong băi rừng cháy rụi. Nhưng bà chủ quán tíu tít bận rộn. Hai chiều nay người ta ngừng xe vào quán khá đông. Mùi thịt chim trĩ treo cho ôi ương rồi mới nấu, mùi ḅ hầm nhũn trong rượu vang chen với mỡ nai thui lèo xèo trên hai thanh củi đỏ làm ông lợm giọng. Gă đàn ông mặt hẹp chạy như thoi giữa những bàn ăn, quầy rượu và trục quay nai ngoài sân cỏ. Người đàn bà thỉnh thoảng đi ra, cái nh́n ái ngại lạ lùng bám trên những chiếc ly cạn rượu của ông. Những sợi tóc càng xoắn hơn trong cơn gió tây bắt đầu thổi mạnh. Không đừng được, tia mắt người đàn ông chỉ muốn cào ngược chúng lên để kiểm chứng h́nh ảnh buổi chiều giông băo hôm trước là thực hay từ cơn mê sảng.
Trên tấm tranh ông từng đối diện, từ hôm cuộc đi t́m nàng đưa đẩy đến đây, những h́nh nhân Phi châu đen đúa phần lớn đă đổ sụp trong cơn mưa thác loạn. Màu nền tái đi rồi lan ra, tan loăng ra vô tận. Người đàn ông tưởng ḿnh sắp bị hớp vào một khoảng trống kinh hoàng th́ chợt tiếng c̣i xe gọi rất gần. Không chần chờ nữa, ông hấp tấp chạy ngay sang trạm đỗ mà chiều nay chỉ c̣n cây cột gẫy trụi trên mặt đất. Tấm bảng có lẽ đă phiêu du vào khu rừng ấy. Người tài xế thấy ông vẫy tay mới dừng lại, ít ai xuống nơi này ngoài con bé. Thoáng ba bốn hành khách cùng ngó ông, kẻ lạ. Bác lái xe gật gù, Vâng, con bé hết đón xe đến đây ngay từ hôm trời băo. Chỉ về phía những ngôi nhà thấp thoáng ông hỏi, Nó ở làng ấy. Không, cái làng cuối tuốt trên xa. Người đàn ông thẫn thờ, nói như một ḿnh, Tại sao nó bỏ đi. Bác tài xế vội vàng, Ấy, mỗi năm con bé chỉ tới đây độ vài hôm, cứ vào mùa khô này, h́nh như bố nó đưa về, mà cũng lạ… Bác ta chưa dứt lời, một người đàn bà ngồi hàng ghế giữa bỗng lên tiếng, Không phải cha nó đâu, ông ấy nhận nuôi con bé sau tai nạn đó thôi, nó là đứa nhỏ sống sót trong trận cháy rừng này năm đó. Ông già ngồi gọn lỏm bên cạnh hơi nhỏm người lên, nói góp, Năm đó hạn hán chưa từng thấy, chuyến xe đ̣ liên tỉnh bị nổ máy lật lăn vào bờ rừng, bốc cháy, trên xe không mấy người, có hai mẹ con nó nghe nói tính đến đây ở, họ đem theo nhiều hành lư. Ai cũng cứu được chỉ cô ta không thoát, cơn gió khô phừng lửa cháy loáng một phần rừng. Rồi tự dưng ông già đứng bật dậy trong xe, chỉ sang bên kia đường, Chính bà chủ quán này lúc đó chạy lao qua, cố lôi hai mẹ con ra khỏi xe, thế là bị lửa xém một bên đầu, suưt chết.
*
Chiếc xe mất dạng đă lâu sau mảnh rừng xanh dưới con dốc, người đàn ông vẫn đứng lặng ở mô đất, cột trạm xe giờ đă gẫy đôi nơi vệt lửa. Trong sân cỏ, người đàn bà từ quán đi ra với chiếc khay trên tay, hướng mắt ngó sang. Bắt gặp ông đứng đó, bà ta cũng sững người bên cái bàn chênh chao. Tấm váy và mớ tóc lất theo ngọn gió đang quần xoay những tán dẻ tây. Bước chân mộng du, ông băng qua đường. Sang đến bờ sân, quay đầu lại, ông ngỡ ngàng, con bé đang bước tung tăng, màu áo rực lên trong tia nắng cuối ngày giữa những nhành cỏ sậy đung đưa. Nó cười, nụ cười của nàng một đêm nào khi nói về t́nh yêu và sự sống.
Mai Ninh